Wadi Lahami – spotkanie z delfinami południowego Egiptu

„Będziemy chronić tylko to, co kochamy;

Będziemy kochać tylko to, co rozumiemy;

Będziemy rozumieć tylko to, co poznamy”.

Baba Dioum – działacz na rzecz ochrony przyrody

Nawołują się „po imieniu”. Używają narzędzi. Posiadają własny system komunikacji, ale też potrafią zrozumieć sztuczny język gestów i struktury gramatyczne. Przekazują sobie wiedzę i umiejętności z pokolenia na pokolenie. Mają samoświadomość. Towarzyszą ludziom na morzu od tysięcy lat, a jednocześnie tak mało o nich wiemy…

Wszystkich nas magnetyzują delfiny. To wielka frajda móc je spotkać, podziwiać ich grację, ich ewolucje. Wielu z nas widziało je w delfinariach, gdzie zaglądamy także podczas różnych wypraw nurkowych, ale podpatrując je w niewoli niczego się o nich nie dowiemy. Zobaczymy tylko cyrkowe, wyuczone sztuczki, które zwierzęta wykonują, aby dostać w nagrodę kolejną porcję ryb. Jacques Mayol, jeden z najsłynniejszych freediverów na świecie, zwany człowiekiem-delfinem, który jako pierwszy osiągnął głębokość stu metrów na wstrzymanym oddechu, powiedział kiedyś:

– Najlepszym sposobem wyrażenia naszej wdzięczności dla delfinów byłoby zostawienie ich w spokoju. To człowiek potrzebuje delfinów, a nie na odwrót. Czego możemy nauczyć delfiny, co byłoby dla nich korzystne? Nosić melonik, jak to robią podczas komercyjnych spektakli w wielkich oceanariach? Człowiek uwielbia delfiny! Oczywiście, tylko że robi to dla swojego zadowolenia, aby zrobić z nich wasali, lokajów, niewolników… Jaką farsą i cynizmem jest nazywanie swoimi „wodnymi przyjaciółmi” istot, które schwytaliśmy i wytresowaliśmy. Czyż nie stały się one już tylko klownami w parkach wodnych wielu zakątków „cywilizowanego świata”?

Dlatego chcemy Was prosić, abyście nigdy nie odwiedzali delfinariów. Zapraszamy na spotkanie z dzikimi delfinami, w ich własnym środowisku i na ich własnych zasadach. Nurkując na wciąż jeszcze świetnie zachowanych rafach południowego Egiptu, z dala od kurortów, miłośnicy delfinów mają szansę na codzienne spotkania z tymi pięknymi ssakami. Co jako nurkowie możemy zrobić, aby dbać o ich dobro? Na pewno warto zacząć od tego, by pogłębić swoją wiedzę o ich biologii, zachowaniach, o tym jak możemy je chronić. Najlepiej zrobić to przebywając wśród nich. Możecie podpatrywać je na przykład na takich legendarnych rafach jak Shaab Sataya i Shaab Samadai. Można tam spotkać przede wszystkim delfiny długodziobe (Stenella longirostris), najpopularniejsze w obu tych miejscach. Czasem uda się wypatrzeć gdzieś na obrzeżach rafy butlonosa zwyczajnego (Tursiops truncatus) lub butlonosa indo-pacyficznego (Tursiops aduncus). Te dwa siedliska, obok Shaab El Erg w pobliżu Hurghady, to jedne z niewielu miejsc na świecie, gdzie można spotkać jednocześnie tak wiele dzikich delfinów, przyglądać się ich życiu społecznemu, interakcjom, dobowemu rytmowi funkcjonowania. Oczywiście może zdarzyć się dzień, że nie spotkamy żadnego osobnika, ale zazwyczaj pojawiają się całe klany po kilkanaście sztuk, a łącznie na danej rafie w ciągu doby może operować ich nawet ponad 300.

Delfiny długodziobe są smuklejsze niż powszechnie znane butlonosy. Dorosłe mierzą ponad dwa metry, a ich waga dochodzi do 100 kg. Mają charakterystyczne kontrastujące umaszczenie: ciemnoszare pasy od góry przechodzą w jasne boki i jeszcze jaśniejszy spód ciała. Żywią się głównie rybami i głowonogami łowionymi w czasie nocnych polowań, prowadzonych na głębokości nawet do 200 m. Przemieszczają się w dużych stadach skupiających wiele grup rodzinnych. Takie stada potrafią liczyć od 50 do 170 osobników. Nie jest to jednak gatunek migrujący. Zazwyczaj dziennie pokonują około 100 km, ale żyją na określonym terytorium. Rafy Shaab Samadai i Shaab Sataya są dla nich miejscem odpoczynku. To tu mogą się schronić, aby w bezpiecznym miejscu odpoczywać, spać, prowadzić intensywne życie społeczne. Ukształtowanie tych raf powoduje, że dla delfinów są one naturalnym refugium.

Po intensywnych poszukiwaniach pokarmu w nocy, na dużej głębokości, gdzie same też narażone są na ataki innych morskich drapieżników, delfiny potrzebują wytchnienia. I właśnie w takich chwilach odpoczynku najlepiej im towarzyszyć.

Każde nurkowanie czy snorkeling mogą być doskonałą okazją do poznania kolejnego elementu życia delfinów. Dlatego przed nurkowaniami warto dowiedzieć się: na co zwracać uwagę, czego szukać, czego wypatrywać. Z pewnością spotkanie oko w oko z delfinami będzie dużo większym przeżyciem, jeśli wcześniej poszukacie informacji na temat biologii, behawioru delfinów i ich interakcji z ludźmi. Lista pytań, które będą się pojawiały przy okazji wizyty w delfiniej krainie może być nieskończona…

Jak zachowują się delfiny, gdy śpią? Co to są grupy chuligańskie? Skąd na ciele delfinów takie blizny? Jak odróżnić samca od samicy? Czy nurkowie przeszkadzają delfinom? Czy delfinoterapia ma sens i dlaczego jest częścią krwawego delfinowego biznesu? Co tak naprawdę dzieje się z delfinami w niewoli? Co każdy z nas może zrobić, aby ratować populację dzikich delfinów? Gdzie pogłębiać swą wiedzę o delfinach…

Z pewnością prędzej czy później pojawi się także pytanie – jak dołączyć do międzynarodowego grona „dolphin defenders” – osób, które bronią delfinów przed barbarzyńskimi działaniami człowieka, przemysłu rozrywkowego i turystycznego.

Jakub Banasiak

Zoopsycholog, absolwent psychologii zachowań zwierząt na SWPS, kursu biologii delfinów i delfinoterapii przy Uniwersytecie Ben Gurion w Izraelu oraz British Divers Marine Life Rescue. Płetwonurek. Od prawie 10 lat zajmuje się tematem ochrony delfinów i walką z delfinariami. Uczestnik wielu badań terenowych nad populacjami dzikich delfinów na M. Śródziemnym i M. Północnym. Członek Polskiego Towarzystwa Etologicznego, Born Free Foundation i Dolphinaria-Free Europe Coalition. Prowadził wykłady dotyczące dobrostanu delfinów, problemów delfinoterapii i odpowiedzialnego whale & dolphin watching – wcześniej na SGGW, potem na studiach dziennych i podyplomowych na Collegium Humanitatis. Współtwórca i współautor stron delfinaria.pl, czydelfinoterapia.pl i niedladelfinarium.pl.

Wolne, szczęśliwe delfiny czekają na Was w oazie ciszy i spokoju, gdzie nie ma turystyki masowej, komercji, hoteli ze „złotymi klamkami” i formułą All Inclusive… czyli w Wadi Lahami. Miejscu oddalonym o 180 km na południe od Marsa Alam, niedaleko granicy z Sudanem. W zasadzie nie znajdziemy tu nic więcej poza piaszczystą pustynią i cudnymi rafami koralowymi. To tutaj można oddać się pasji nurkowania, podziwiając dziewicze rafy słynnej Fury Shoals (Lahami Reef, Lahami Shabrour, Shaab Mansour, Abu Galawa, Claudia Reef, Playground Reef i wiele innych), oddalonej 6 km od brzegu, będącej schronieniem dla wielu gatunków ryb. Nie są rzadkością spotkania z dużymi gatunkami pelagicznymi – tuńczykami, ostrobokami, rekinami i rajami. Twarde koralowce, budujące rafy Fury Shoals, uważane są za unikaty w skali światowej ze względu na swoje piękno. Chyba żaden inny obszar Morza Czerwonego nie może poszczycić się tak wspaniałą rafą. Wadi Lahami to przyjemne miejsce na fantastyczny pobyt nurkowy dla osób, które nie lubią lub nie potrzebują zbędnych wygód. Tu jest po prostu niesamowity klimat… Piękne ogrody koralowe niezniszczone przez turystkę nurkową, dużo „zwierza”, groty, jaskinie a’la cenoty i łatwość miejsc nurkowych – charakteryzuje system raf Fury Shoals.

Do Wadi wracam ze stęsknionym sercem każdego roku! Tym razem wybieram się na warsztaty dotyczące ochrony delfinów. To przedsięwzięcie jedyne w swoim rodzaju.

Ania z Activtour
a.soloducha@activtour.pl