Nurkowanie na Sipadanie / Borneo

Malezja jest interesującym krajem, niezależnie od tego, gdzie się wybierzecie. Jednak dla nas, nurków, jedynym godnym celem uwagi jest Borneo. Ośrodki nurkowe: Mabul, Kapalai biją większość świata na głowę! Są tu duże ryby, małe ryby, jeszcze więcej małych ryb, cudowne miejsca i przyjaźni ludzie. Opisany region może się poszczycić ofertą z najwyższej półki. Każdy wyspiarski kurort zapewnia niepowtarzalne warunki do nurkowania, tak więc wybór powinniście uzależnić od tego, co chcecie zobaczyć.
Sipadan, legenda wśród nurków z całego świata, to jedno z nielicznych miejsc nurkowych, o których każdy słyszał i każdy chce tu nurkować. Ciemnozielona wyspa, otulona pasmem śnieżnobiałej plaży i otoczona nieskazitelnym, turkusowym morzem jest największą atrakcją nurkową regionu (od kilku lat zamknięto na niej ośrodki hotelarskie – możliwe jest tylko nurkowanie przy zakwaterowaniu w ośrodkach: Mabul czy Kapalai). Jeśli lubicie duże zwierzęta, całoroczne nurkowanie w okolicach Sipadanu jest właśnie dla Was! Żółwie, barakudy, rekiny, tropikalne ryby…
Mabul znana jest jako miejsce, gdzie żyją małe i malutkie stworzenia morskie. To stosunkowo spora wyspa położona na skraju szelfu kontynentalnego, która może się pochwalić jedną wsią i kilkoma kurortami.
Kapalai – jest tu uroczo, romantycznie i ekologicznie. Kapalai to wybudowany na palach kompleks drewnianych pawilonów otaczających przypominającą akwarium lagunę.
Ośrodki Mabul i Kapalai czynne są cały rok! Z uwagi na słabe prądy odpowiednie są także dla nurków początkujących.

Nurkowanie na Sipadanie

Przed wyprawą nurkową na Sipadan, Kapalai i Mabul warto poznać informacje nurkowe dotyczące sprzętu, miejsc nurkowych oraz bezpieczeństwa.

Widoczność: pod koniec pory suchej (wrzesień-listopad) może przekroczyć 30 m; okresy silnych deszczy powodują wzmożony rozrost alg, przez co widoczność spada do około 15 m; na nurkowiskach typu muck generalnie mniejsza (do 15 m).
Głębokość: zarówno rekreacyjna (do 40 m), jak i techniczna; na samej wyspie Sipadan obowiązuje zakaz nurkowania poniżej 40 m.
Średnia temperatura wody: 26–29°C
Prądy: nieliczne i przeważnie niezbyt silne, ale niektóre miejsca zaklasyfikowane bywają jako drift dive (zwłaszcza wokół wyspy Sipadan).
Warunki przy powierzchni: korzystne, jakkolwiek zdarzają się silne wiatry i fale utrudniające zejście pod wodę.
Polecanie miejsca nurkowe:
SIPADAN – malutka wyspa, skupiająca prawdziwe bogactwo podwodnego świata; jedno z tych miejsc, gdzie każdy chce choć raz w życiu zanurkować. Wyrasta na nieczynnym wulkanie prosto z dna morskiego o głębokości 600 m. Jej nurkowiska to między innymi:
  • South Point – piękne ściany, żółwie, rekiny młoty i kosogony, wielkie ławice ryb, często manty;
  • Barracuda Point – żółwie, rekiny, lucjany, bannerfish, ostroboki i oczywiście barakudy, których olbrzymie ławice tworzą podwodne tornada i zdolne są przesłonić słońce!
  • Turte Cavern (Grota Żółwi) i jej część: Turtle Tomb (Grobowiec Żółwi) – rozgałęziona grota, której dno pokrywają szkielety zbłąkanych żółwi; tylko dla zaawansowanych i bardzo doświadczonych nurków!
  • Turtle Patch – żółwie, żarłacze białopłetwe, papugoryby i wspaniałe formacje koralowców; spokojne nurkowisko rafowe, idealne dla początkujących nurków;
  • Staghorn Crest – koralowy ogród na płyciźnie w sąsiedztwie plateau; wspaniałe miejsce dla podwodnych fotografów makro, ale z powodu silnych prądów dostępne tylko dla AOWD;
  • Hanging Gardens – piękna ściana z twardymi i miękkimi koralowcami, gorgoniami i gąbkami, wokół których pływają chmary kolorowych ryb oraz żółwie i rekiny rafowe w wielkich ilościach; doskonałe miejsce dla podwodnych fotografów, a także dla fanów snorklowania;
  • Whitetip Avenue – nurkowisko znane z rekinów, mant i żółwi, a także z gorgonii i unikalnych czarnych koralowców; poniżej 30 m bardziej doświadczeni nurkowe spotkają żarłacze białopłetwe i szare.
MABUL – wysepka długo pozostająca w cieniu Sipadan, ale doceniona ostatnimi czasy ze względu na niesamowite bogactwo podwodnego świata makro; łatwe, bajecznie bogate nurkowisko dla początkujących (przeważnie od 5 do 20 m). To właśnie tutaj istnieje szansa na spotkanie ośmiornicy mimicznej – o ile oczywiście nie upodobni się kształtem do innego gatunku, by zmylić nasz wzrok. 😉 Warte uwagi są następujące spoty nurkowe:
  • Froggy Lair – można wskazać to miejsce palcem i powiedzieć: o, to właśnie TO nurkowisko na wyspie Mabul, to idealne dla podwodnych fotografów makro i dla wielbicieli małych morskich stworzeń o najdziwniejszych kształtach; spotkamy tu przeróżne ślimaki nagoskrzelne, żabnice we wszystkich kolorach tęczy, czasem ryby promieniopłetwe, a gdy dopisze nam szczęście – mątwy z gatunku flamboyant!
  • Seaventure Platform – unikalne nurkowisko pod starą platformą wiertniczą, przekształconą w hotel; pod wodą na metalicznej konstrukcji można znaleźć ślimaki nagoskrzelne, żabnice, crocodile fish, stonefish, mureny i wiele innych drobnych stworzeń; idealne miejsce na nurkowanie nocne!
  • Eel Garden – piaszczyste dno opadające na głębokość 20 m, pełne rybek węgorzokształtnych, które „wyrastają” ze swoich norek jak kwiaty w ogrodzie; są tu również żabnice, ustonogi, mureny wstążkowe, batfish i wiele innych żyjątek; to również wspaniałe nurkowisko nocne;
  • Crocodile Avenue – piaszczyste zbocze z formacjami skalnymi; spotkamy koniki morskie, rzadkie gatunki crocodile fish, ryby promieniopłetwe i żmijakowate;
  • Lobster Wall – ściana z pęknięciami, w których lubią chować się homary; zobaczymy też błazenki, ryby promieniopłetwe, stonefish, koniki morskie i rogatnice; na 40 metrach znajduje się grota pełna morskiego życia; nurkowisko przeznaczone dla AOWD.
KAPALAI – druga po Mabul wyspa oferująca wspaniały świat makro oraz płytkie, spokojne, łatwo dostępne nurkowiska, idealne dla początkujących nurków, chociaż ci bardziej zaawansowani też znajdą tu wiele ciekawych miejsc. Nurkowiska:
  • The Jetty (znane też jako House Reef albo Check Point) – sztuczna rafa utworzona z zatopionych specjalnie starych łodzi rybackich; pełno tutaj ślimaków nagoskrzelnych, błazenków, orangutan crabów, skorupiaków, żabnic, skrzydlic i muren, a nawet można spotkać ławice większych ryb, np. lucjanów;
  • Mandarin Valley – łagodne, koralowe zbocze i kolejna wspaniała miejscówka dla podwodnych fotografów; atrakcję tego nurkowiska stanowią ryby promieniopłetwe i żabnice, ale przede wszystkim miejsce znane jest z mandarynów i ich nocnych rytuałów godowych!
  • Spotted Ray Channel – piaszczyste zbocze schodzące na głębokość 14 m; spotka się tutaj całą gamę gatunków: ślimaki nagoskrzelne, ryby babkowate, skorpeny, ryby motyle, crocodile fish, żabnice, skrzydlice, ryby promieniopłetwe, wargaczowce, jak również wiele twardych i miękkich koralowców – ale najwięcej jest płaszczek zagrzebanych w piasku!
  • Mid Reef – spotka się tutaj niemal wszystkie gatunki Kapalai wymienione powyżej. 😉 Kolejne wspaniałe miejsce do robienia zdjęć, choć z silniejszym prądem niż inne nurkowiska wokół tej wyspy.
SPRZĘT
Pianka: 3–5 mm
Zawory: DIN/INT
BEZPIECZEŃSTWO
Ubezpiecznie: Zaleca się pełne ubezpieczenie medyczne oraz ubezpieczenie nurkowe. Ubezpieczenie DAN jest w pełni honorowane.
Komora dekompresyjna: Najbliższa komora dekompresyjna znajduje się w mieście Semporna na Borneo.
Nurkowanie: Nurkowania odbywają się zarówno z łodzi motorowej, jak i z brzegu.
POGODA:

Przy planowaniu wyjazdu nurkowego na Sipadan, Kapalai i Mabul warto poznać lokalne warunki pogodowe oraz sugerowany najlepszy termin na wyprawę nurkową.

Pory roku: Malezja leży w strefie klimatu równikowego, a cykliczne monsuny mają znaczący wpływ na pogodę, określając porę bardziej suchą i bardziej deszczową, ale bez zdecydowanego podziału, ponieważ przelotne deszcze mogą się zdarzyć każdego dnia. Przez cały rok utrzymują się wysokie temperatury o niewielkiej amplitudzie (od 21 w nocy do 32°C w dzień) i duża wilgotność powietrza, przy czym wschodnia część kraju (w tym wyspa Borneo) jest cieplejsza niż zachodnia, panuje tu klimat zdecydowanie tropikalny. Rozkład pór roku różni się w zależności od części kraju. Wzmożone opady występują we wschodniej części Półwyspu Malajskiego i na Borneo od października do lutego, z kolei na zachodnim wybrzeżu Półwyspu Malajskiego należy liczyć się z mocniejszymi opadami w kwietniu i maju oraz w październiku i listopadzie.

Temperatura wody: W porze suchej: 29°C, w porze deszczowej: 26-27°C.

Nurkowanie: Najlepsze na wyjazd są miesiące pory suchej (od kwietnia do listopada), ale nurkować na Borneo można praktycznie przez cały rok! Ciepła woda i nieliczne prądy stanowią doskonałe warunki zwłaszcza dla początkujących nurków.

Długopis

Ciekawostki

Poniżej przedstawiamy niezbędne informacje, jakie warto poznać przed podróżą nie tylko nurkową na Sipadan, Kapalai i Mabul.

Malezja ma powierzchnię nieco większą niż Polska. Różnica między tymi dwoma krajami to obszar wielkości mniej więcej województwa podkarpackiego.
Malezję zamieszkują Malajowie, Chińczycy, Hindusi i kilka innych grup etnicznych, a wyznawane religie to islam, buddyzm, hinduizm i chrześcijaństwo, z przewagą tego pierwszego. Surowe prawo szariatu dotyczy jednak tylko muzułmańskiej części obywateli (np. za picie piwa w miejscu publicznym muzułmanin może zostać skazany na karę chłosty!). Dla turystów kraj jest niezwykle atrakcyjny, a mieszkańcy przyjaźni. Mieszanka etniczna ludów Azji, poddana wpływom europejskim w czasach kolonialnych, stanowi wyjątkowe dziedzictwo kulturowe. Wynikiem tego jest też niesamowicie smaczna kuchnia!
W Malezji znajduje się Polonia! Nie odgrywa ona znaczącej roli w społeczeństwie tego kraju (liczy zaledwie około 100 osób), ale jest widoczna ze względu na odrębność kulturową i pielęgnowanie tradycji (koncerty chopinowskie, występy zespołów ludowych). Obecność Polaków w tym rejonie sięga II wojny światowej i początków państwowości Malezji.
Malezja leży częściowo na Półwyspie Malajskim, a częściowo na Borneo.
Borneo to trzecia co do wielkości wyspa na świecie, po Grenlandii i Nowej Gwinei, a przed Madagaskarem, Ziemią Baffina i Sumatrą. Jej obszar podzielony jest między trzy państwa: Malezję (posiada ona czwartą część wyspy), Indonezję i malutki sułtanat Brunei. Powierzchnia wyspy pomieściłaby dwie Polski!
Na Borneo znajduje się najstarszy na świecie las deszczowy („Serce Borneo”) oraz prawdopodobnie najmłodszy na świecie masyw granitowy ze szczytem Kinabalu (4101 m n.p.m.), który jest świętą górą dla miejscowych plemion – według legend przebywają tam duchy przodków. O tym, jak ważne miejsce w kulturze rdzennej ludności zajmuje góra, świadczy fakt, że w latach 60. XX w. przemianowano nazwę stolicy tego regionu (czyli stanu Sabah) z Jesselton na Kota Kinabalu, co oznacza po prostu „Miasto Kinabalu”; samo „Kinabalu” znaczy z kolei „uświęcone miejsce zmarłych”.
Na Borneo żyje plemię Iban, które niegdyś słynęło jako „łowcy głów”. Dziś tubylcy bardzo serdecznie witają turystów. 🙂
Park Narodowy Kinabalu, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, warto odwiedzić w kwietniu bądź maju, kiedy kwitnie tam kwiat jednej nocy – niezwykle rzadka orchidea zwana „złotem Kinabalu”. Na Borneo znajdziemy też raflezję – roślinę-pasożyta o największym kwiecie świata (o średnicy dochodzącej do 1 m!), który niestety pachnie jak zgniłe mięso i również nieco je przypomina z wyglądu…
Borneo słynie jako sanktuarium orangutanów, ale żyje tu także wiele gatunków endemicznych (np. badia – tajemniczy kot z Borneo), w tym zagrożonych wyginięciem (np. pantera sundajska, słoń karłowaty, nosacz). Z kolei makakom nic nie zagraża – małpki te nie boją się ludzi, chodzą w kilkuosobowych gangach i namiętnie okradają turystów z niebacznie pozostawionego bez opieki dobytku!
Sipadan to jedyna w Malezji wyspa oceaniczna. Pozostałe wyspy tego kraju (tzw. kontynentalne) leżą na szelfie, czyli na przedłużeniu kontynentu znajdującym się pod wodą, a jedynie Sipadan wyrasta bezpośrednio z dna morza, które u jej podnóża ma głębokość 600 m. Wyspa powstała na nieczynnym wulkanie, który zaczął obrastać koralowcami. Trwało to tysiące lat… Powierzchnia Sipadan (chodzi o część ponad linią wody) wynosi zaledwie 0,15 km2.
Wyspę Mabul, oprócz sezonowych turystów, zamieszkują rybacy oraz pracownicy ośrodków wypoczynkowych wraz z rodzinami. Niewielka powierzchnia wysepki (którą można obejść w niecałą godzinę!), porośnięta niegdyś tropikalnym lasem, została przekształcona w plantację kokosową. Niemal każda palma posiada numer oraz właściciela, który o nią dba i zbiera z niej kokosy. 🙂
Layang Layang (zwana też Swallow Reef – Jaskółczą Rafą) należy do archipelagu Wysp Spratly. Prawa do jej terytorium, oprócz Malezji, roszczą sobie również Chiny, Tajwan i Wietnam, ale tylko Malezja utrzymuje tu bazę wojskową. Obszar sporny obejmuje właściwie cały archipelag, na który składa się łącznie około 750 wysp, wysepek, raf i atoli; w sporze terytorialnym biorą też udział Filipiny i Brunei (ale nie o Layang Layang).

Warto wiedzieć

  • Czas lokalny: W stosunku do Polski (czas środkowoeuropejski) różnica wynosi +7 godzin. Lot z Polski trwa ok. 20 godzin.
  • Język: malajski (używane są też: angielski – dość powszechnie, chiński i tamilski)
  • Wiza/Paszport: Przy pobytach nie dłuższych niż 90 dni nie ma obowiązku posiadania wizy. Nie dotyczy to przyjazdów w celu podjęcia pracy lub nauki. Wymagany okres ważności paszportu przy wjeździe wynosi 6 miesięcy. Nie ma obowiązku okazania biletu powrotnego przy wjeździe, jednak może tego zażądać przewoźnik. Władze imigracyjne mogą żądać od turystów okazania środków finansowych w gotówce w przypadku braku ważnego biletu lotniczego na wyjazd z Malezji.
  • Zdrowie: Obowiązkowe szczepienia przy podróży z Polski nie obowiązują. Opieka medyczna jest ogólnie dostępna. Lecznictwo państwowe jest tanie, ale poziom usług niski. Usługi lekarzy prywatnych są płatne, łatwo dostępne, na bardzo dobrym poziomie. W Kuala Lumpur skutecznie leczy się prawie wszystkie choroby. Woda z kranu nie nadaje się do picia, należy spożywać tylko butelkowaną. Jedzenie, także to sprzedawane na ulicy, jest smaczne i bezpieczne. Zaleca się wykupienie ubezpieczenia medycznego oraz stosowanie profilaktyki antymalarycznej.
  • Elektryczność: W sieci płynie prąd o napięciu 220-240 V i częstotliwości 50 Hz. Stosowane są gniazdka z trzema kwadratowymi otworami (tak jak w Wielkiej Brytanii).
  • Dodatkowo: W przeciwieństwie do innych krajów azjatyckich, w Malezji raczej nie trzeba się targować przy zakupie artykułów codziennego użytku. Jest to jednak obowiązkowe, gdy kupuje się pamiątki, antyki i inne artykuły poszukiwane przez turystów, nawet jeśli mają wywieszkę z ceną. Ceny przejazdów są ustalone, trzeba jednak prowadzić negocjacje z właścicielami riksz motorowych (trishaw) i taksówek, które nie mają taksometrów, zarówno podczas kursów po mieście, jak i wynajmowaniu samochodu na dłuższą trasę. Napiwki należą do rzadkości. Bezpieczeństwo: Malezja jest stosunkowo bezpiecznym krajem, choć kradzieże kobiecych torebek przez motocyklistów stały się plagą większych miast – z tego względu paszport (jedyny akceptowany w Azji dowód tożsamości) najlepiej nosić pod ubraniem przy ciele. Malezja to kraj muzułmański i choć szariat obowiązuje tylko muzułmanów, zaleca się przestrzeganie miejscowych norm obyczajowych. Przemyt i posiadanie narkotyków oraz broni karane są śmiercią!